Ófjárhagslegir mælikvarðar

Markmið um loftlagsmál

TM hefur undirritað yfirlýsingu Festu og Reykjavíkurborgar um loftslagsmál og sett sér markmið í þeim efnum til 2030. Markmið félagsins er að minnka kolefnisfótspor sitt um a.m.k. 34% og auka flokkun úrgangs í 98% á tímabilinu. TM hóf skipulegar umhverfismælingar á árinu 2015 en kolefnisfótspor félagsins á árinu 2018 var 1,29 tonn á hvert stöðugildi (2017 var það 1,37 tonn).

Starfsmannastefna

Meginmarkmið starfsmannastefnu TM er að félagið hafi á að skipa hæfu, heiðarlegu og framsæknu starfsfólki og að TM veiti starfsfólki sínu sem best skilyrði til að sinna þeim verkefnum sem störf þeirra krefjast og möguleika til þess að vaxa og dafna í starfi. Skýr starfsmannastefna styður félagið í að veita og viðhalda framúrskarandi þjónustu til viðskiptavina og samstarfsfélaga. Hjá TM leggja allir sitt af mörkum til að skapa góðan starfsanda. Það er stefna TM að starfsmönnum líði vel á vinnustað þar sem þeir eru virkir þátttakendur og mæta stuðningi og sanngirni. Samskipti og framkoma starfsmanna einkennist af heiðarleika, virðingu og trausti. Vinnustaðagreiningar eru framkvæmdar reglulega og er markvisst unnið úr niðurstöðum þeirra í því skyni að auka starfsánægju. TM leggur ríka áherslu á kynjajafnrétti og jafnréttismál eru meðal forgangsatriða í þróun og framtíðarsýn félagsins. Hver starfsmaður skal metinn á eigin forsendum óháð kynferði og öll mismunun er óheimil innan félagsins í hvaða formi sem hún birtist. TM hefur haft jafnlaunavottun frá árinu 2014 og var með fyrstu fyrirtækjum til að fá viðurkenningu Jafnréttisvísis Capacent.

Stjórnarhættir

Við stjórnarhætti TM er fylgt lögum um hlutafélög nr. 2/1995, lögum um vátryggingastarfsemi nr. 100/2016 og leiðbeiningum um stjórnarhætti fyrirtækja sem Viðskiptaráð Íslands, Nasdaq Iceland hf. og Samtök atvinnulífsins hafa gefið út, síðast í maí 2015. Félagið víkur þó frá þeim fyrirmælum leiðbeininganna um að hluthöfum skuli gert kleift að taka þátt í hluthafafundi rafrænt að hluta til eða fullu, þ.m.t. að greiða atkvæði án þess að vera á staðnum. Miðað við stærð og samsetningu hluthafahóps félagsins hefur ekki þótt ástæða til að víkja frá núverandi fyrirkomulagi. Hluthöfum er í staðinn veittur kostur á að greiða atkvæði bréflega eins og hlutafélagalög áskilja.Tilnefningarnefnd var komið á með samþykki hluthafafundar í október 2018 og hefur hafið störf vegna aðalfundar 2019. Tilvísaðir lagabálkar eru m.a. aðgengilegir á vef Alþingis, alþingi.is, og leiðbeiningar um stjórnarhætti eru aðgengilegar á vef Viðskiptaráðs, vi.is. Auk þess byggjast stjórnarhættir félagsins á ýmsum stefnum og innri reglum sem það hefur sett sér svo sem samþykktum félagsins og starfsreglum stjórnar, endurskoðunarnefndar og starfskjaranefndar en þessar reglur eru allar aðgengilegar á vef félagsins, tm.is. TM hefur fengið viðurkenningu sem fyrirmyndarfyrirtæki í góðum stjórnarháttum frá Rannsóknarmiðstöð um stjórnarhætti við Háskóla Íslands.

Hér á eftir er að finna þær mælingar sem TM birtir í tengslum við tilraunaverkefni Nasdaq OMX og snúa að umhverfis-, félagslegum- og stjórnunarþáttum (e. Environmental, Social & Governance). Mælingarnar eru merktar samkvæmt kerfi Kauphallarinnar, E1, E2 o.s.frv.

E1 Losun gróðurhúsalofttegunda

Þessi mælikvarði er sá algengasti þegar metin eru umhverfisáhrif fyrirtækja. Hann mælir orkunotkun í CO₂-ígildum og byggir á aðferðafræði Greenhouse Gas Protocol sem skiptir losunarþáttum í þrjú umföng:

Umfang 1: Losun sem telst til beinna áhrifa af starfsemi fyrirtækja og í tilfelli TM er fyrst og fremst vegna notkunar eigin bifreiða og vegna greidds aksturs starfsmanna.

Umfang 2: Losun vegna rafmagnsnotkunar og húshitunar. Losun af þessu tagi telst til óbeinna áhrifa vegna starfsemi TM. Við útreikning á árinu 2015 var tekið tillit til áhrifa af sölu upprunavottorða raforku en lækkaði svo fyrir árin 2016 og 2017 þar sem gefin var út upprunayfirlýsing fyrir árið 2016 en upprunavottorð raforku voru ekki seld á árinu 2017.

Umfang 3 Óbein losun vegna þjónustu sem TM kaupir. Hér er um að ræða ýmsa þætti, svo sem akstur starfsmanna til og frá vinnu og flugferðir.

Árið 2018 lækkaði kolefnisfótsporið á milli ára um 3%, aðallega vegna lækkunar á umfangi 1 og 3. Umfang 2 eykst hins vegar á milli ára vegna aukningar í heitavatnsnotkun.

E2 Kolefnisvísir veltu

Mælt er hversu mikil kolefnisnotkunin er deilt með heildartekjum, bæði í ISK og USD.

Kolefnisvísir veltu eykst á milli ára um rúm 4% ef miðað er við ISK en 2% sé miðað við USD. Við útreikninga er notað meðalgengi USD/ISK á árinu 2018 sem var 108,42.

E3 Bein og óbein orkunotkun

Þessum mælikvarða er skipt niður eftir því hvers eðlis orkunotkunin er og mælir bæði orku vegna húsnæðis og bifreiða sem eru í beinni notkun hjá TM.

Heildarorkunotkun eykst um 5% á milli ára, aðallega vegna aukinnar raforkunotkunar og orku frá heitu vatni. Hlutfall endurnýjanlegrar orku helst svipað en félagið fékk upprunavottorð frá Orku náttúrunnar vegna raforkunotkunar 2016. Eldsneytisnotkun lækkar hins vegar um 27% á milli 2017 og 2018. Félagið stefnir markvisst að því að lækka orkunotkun sína, til dæmis með því að fjölga tengiltvinnbílum í rekstri. Þess má geta að félagið TM tók í notkun á árinu 2017 fimm nýja tengiltvinnbíla fyrir starfsmenn tjónaþjónustu. Þrír nýir tengiltvinnbílar bættust svo við á árinu 2018.

E4 Orkuvísar

Mælir orkunotkun á einingu og er miðað við stöðugildi og fermetrafjölda húsnæðis.

Orkuvísir húsnæðis hækkar um 8% en orkuvísir stöðugilda hækkar um 2% á milli ára.

E5 Meginuppspretta orku

Þessi mælikvarði tilgreinir hver er meginuppspretta þeirrar orku sem notuð er af TM.

E6 Hlutfall endurnýjanlegrar orku

Þessi mælikvarði segir til um hlutfallið á milli endurnýjanlegrar orku og óendurnýjanlegrar orku hjá TM. Hér standa íslensk fyrirtæki almennt vel að vígi þar sem nánast öll raforkunotkun og orka sem fer til hitunar húsa er endurnýjanleg. Það er einkar ánægjulegt að orkufyrirtækin hafa horfið af þeirri braut að selja upprunavottorð sín erlendis.

E7 Vatnsnotkun

Þessi mælikvarði tilgreinir notkun á köldu vatni hjá TM.

E8 Losun úrgangs

Mælikvarðinn segir til um hversu miklum úrgangi TM skilar frá sér og hversu stór hluti hans er flokkaður.

Nokkur hækkun er á milli ára í heildarúrgangi en ánægjulegt er að hlutfall flokkaðs úrgangs hækkar. Þróa þarf þennan mælikvarða áfram þannig að hann mæli einungis þann úrgang sem TM skilar frá sér en förgun tjónamuna er að einhverjum hluta að koma inn í tölur ársins 2016. Unnið verður að því að auka hlutfall flokkaðs úrgangs m.a. með frekari flokkun tjónamuna.

E9 Umhverfisstefna

Hefur félagið sett sér umhverfisstefnu?

Þrátt fyrir að TM hafi ekki sett sér formlega umhverfisstefnu þá hefur félagið skrifað undir yfirlýsingu Festu og Reykjavíkurborgar um loftslagsmál og sett sér markmið í þeim efnum til 2030.

S1 Launahlutfall

Launahlutfall mælir hlutfallið á milli launa forstjóra og meðallauna í fyrirtækinu. Mælikvarðanum er ætlað að gefa til kynna hversu mikið jafnræði er innan fyrirtækja.

Í starfskjarastefnu félagsins stendur m.a.: „Starfskjör forstjóra skulu hvað grunnlaun varðar vera samkeppnishæf miðað við forstjóra sambærilegra félaga á íslenskum markaði og taka mið af starfskjörum annarra starfsmanna félagsins til að tryggja samræmi og sanngjarna starfskjarastefnu innan þess.“

S2 Launahlutfall kynja

Mælir heildarhlutfallið á milli launa karla og kvenna en tekur ekki mið af mismunandi verðmæti einstakra starfa.

TM hefur haft jafnlaunavottun frá árinu 2014 og var með fyrstu fyrirtækjum til að fá viðurkenningu Jafnréttisvísis Capacent. TM hefur sett sér markmið um að auka hlut kvenna í stjórnunarstöðum.

S3 Starfsmannavelta

Hlutfall þeirra starfsmanna sem hætta af sjálfsdáðum, vegna aldurs, dauða eða er sagt upp sem hlutfall af heildarfjölda starfsmanna. Há starfsmannavelta gefur til kynna óánægju starfsmanna og óvissu um hvert stefnir í rekstrinum. Hún felur einnig sér vísbendingu um aukinn kostnað vegna ráðninga eða lækkun launakostnaðar.

S4 Kynjahlutföll

Hlutfall kvenna sem starfa hjá félaginu af heildarfjölda starfsmanna.

Þrátt fyrir að kynjahlutföll séu nokkuð jöfn hefur TM ákveðið að vinna að því að jafna kynjahlutföll innan einstakra starfssviða og í stjórnun félagsins.

S5 Hlutfall tímabundinna starfsmanna

Hlutfall lausráðinna starfsmanna eða verktaka af heildarfjölda starfsmanna. Mælikvarðinn gefur innsýn um hvernig viðskiptalíkan fyrirtækisins er uppbyggt og hvernig það nýtir mannauð sinn til að innleiða stefnu þess.

S6 Stefna um jafnræði

Segir til um hvort að til staðar sé stefna um jafna stöðu starfsmanna, óháð kyni, trúarbrögðum, litarhætti o.s.frv.

S7 Slysatíðni

Mælir hlutfall slysa eða dauðsfalla á vinnustað miðað við heildarfjölda starfsmanna.

S8 Stefna um heilbrigði og öryggi

Segir til um hvort að til staðar sé stefna um heilbrigði og öryggi starfsmanna.

S9 Stefna um þrælkun

Segir til um hvort að til staðar sé stefna um barnaþrælkun eða þvingun starfsmanna.

Ekki er til staðar sérstök stefna hjá TM sem fjallar um þrælkun sem birt er opinberlega. Félagið fylgir hins vegar í öllu ákvæðum laga um þessi mál.

S10 Stefna um mannréttindi

Segir til um hvort að til staðar sé stefna um mannréttindi. Ef slík stefna er til staðar þá þarf að vísa í hvar hún hefur verið birt opinberlega.

Ekki er til staðar sérstök stefna hjá TM sem fjallar um mannréttindi sem birt er opinberlega. Félagið fylgir hins vegar í öllu ákvæðum laga um þessi mál.

S11 Mannréttindabrot

Fjöldi kvartana um mannréttindabrot sem fá formlega meðhöndlun hjá fyrirtækinu eða eftir öðrum leiðum. Um er að ræða fjölda atvika sem eru tilkynnt meðhöndluð eða afgreidd á hverju ári.

S12 Fjölbreytileiki í stjórn

Mælir hlutfall kvenna og óháðra stjórnarmanna í stjórn félagsins og er ætlað að vera vísbending um fjölbreytileika við stjórnun fyrirtækisins sem almennt stuðlar að betri ákvarðanatöku og rekstri. Hér á landi er lögbundið lágmarkshlutfall hvors kyns í stjórnum fyrirtækja.

G1 Stjórnarseta forstjóra

Segir til um hvort að forstjóri sitji í stjórn TM eða gegni formennsku í einhverjum af undirnefndum stjórnar. Mælikvarðinn gefur til kynna sjálfstæði stjórnar en sums staðar erlendis hefur tíðkast að forstjóri sitji í stjórn eða gegni jafnvel stjórnarformennsku. Það dregur verulega úr því hlutverki stjórnar að geta haft virkt eftirlit með störfum forstjóra.

G2 Gagnsæi í stjórnun

Segir til um hvort að stjórn birti opinberlega upplýsingar um stjórnarhætti og ákvarðanir sínar. Mælikvarðanum er ætlað að stuðla að því að stjórnir fyrirtækja upplýsi m.a. um stefnumótun og hvernig henni er framfylgt í rekstrinum. Þetta á sérstaklega við varðandi umhverfis-, félagslega-, og stjórnunarlega þætti.

Upplýsingar um stjórnarhætti er að finna á vef félagsins .

G3 Samfélagslegt hvatakerfi

Er félagið með hvatakerfi sem tekur mið af samfélagslegum mælikvörðum? Mælikvarðanum er ætlað að sýna fram á að fyrirtækið hafi sjálfbærni sem leiðarljós til lengri tíma litið. Hann beinist aðallega að stjórnendum og þeim sem geta haft áhrif á ákvarðanir sem lúta að sjálfbærni fyrirtækja. Með því að fylgja t.d. viðmiðum um umhverfismál má minnka sóun og draga úr kostnaði sem hefur bein áhrif á fjárhagslega afkomu.

G4 Stuðningur við samtök launafólks

Segir til um hvort að félagið virði rétt launafólks til að vera í verkalýðsfélagi sem fer með samningsrétt fyrir hönd félagsmanna. Þessi mælikvarði á frekar við þar sem réttur launafólks til að vera í verkalýðsfélögum er ekki bundinn í lög líkt og er á Íslandi.

G5 Sjálfbær innkaupastefna

Er félagið með innkaupastefnu sem tekur mið af sjálfbærni birgja? Þessum mælikvarða er ætlað að ýta undir að sjálfbærni verði leiðarljós fyrirtækja með því að skapa þrýsting á milli aðila í virðiskeðjunni.

Til staðar er stefna um útvistun verkefna og stefnt er að því að uppfæra hana þannig að hún innifeli sjálfbæra innkaupastefnu.

G6 Siðareglur

Er félagið með siðareglur og fylgir þeim varðandi samskipti starfsmanna félagsins innbyrðis og samskipti starfsmanna við viðskiptavini TM, birgja og aðra aðila?

Siðareglur er að finna á vef félagsins. Heiðarleiki er eitt af grunngildum félagsins sem rímar vel við þennan mælikvarða.

G7 Mútur og spilling

Er félagið með stefnu eða reglur um mútur eða spillingu af öðru tagi? Mælikvarðinn er að hluta til vísbending um hversu öflug áhættustýring er til staðar hjá félaginu.

Fjallað er um hagsmunaárekstra í siðareglum TM sem finna má á vef félagsins.

G8 Gagnsæi í skattamálum

Er félagið með formlega stefnu um skattamál? Mælikvarðinn gefur til kynna hvort að til staðar sé vilji til að upplýsa afstöðu félagsins til skattlagningar og hvort að stjórn hafi yfirsýn og móti stefnuna. Þessi mælikvarði á sérstaklega við þegar félög eru með starfsemi í mörgum skattaumdæmum og nýtir leiðir til að lágmarka skattlagningu í einstöku ríkjum.

Skattskil TM ná einungis til Íslands og fylgir félagið öllum þeim lögum og reglum sem gilda í landinu. Ekki er talin vera þörf á sérstakri stefnu um skattamál.

G9 Sjálfbærniskýrsla

Gefur félagið út sérstaka skýrslu um stöðu félagsins hvað varðar sjálfbærni?

Félagið gefur árlega út ESG-skýrslu auk þess sem það birtir sambærilegar upplýsingar á vefkerfi Nasdaq OMX. Skýrslan er birt sem hluti af ársskýrslu TM.

G10 Aðrar skýrslur

Gefur félagið út aðrar skýrslur svo sem GRI, CDP, SASB, IIRC eða UNGC? Um er að ræða aðra upplýsingagjöf til viðbótar þeirri sem kemur fram í þessari skýrslu og fjárfestar sem horfa til samfélagslegrar ábyrgðar þekkja.

Þátttaka TM í tilraunaverkefni Nasdaq er fyrsta formlega skýrslugjöf TM varðandi þessa þætti og verða niðurstöðurnar grunnur að ákvörðun hvort að farið verði út í frekari upplýsingagjöf í þessum efnum samkvæmt alþjóðlegum stöðlum.

G11 Ytri úttektir og vottun

Eru upplýsingar um samfélagslega ábyrgð teknar út af þriðja aðila? Mælikvarðinn gefur vísbendingu um áreiðanleika þeirra upplýsinga sem birtar eru um samfélagslega ábyrgð og er hann m.a. nýttur af fjárfestum með hliðstæðum hætti og einkunnagjöf matsfyrirtækja hvað varðar fjárhagslega stöðu.

Klappir ehf. staðreyna mælingar í umhverfismálum. TM hefur fengið viðurkenningu sem fyrirmyndarfyrirtæki í góðum stjórnarháttum frá Rannsóknarmiðstöð um stjórnarhætti við Háskóla Íslands.